De Europese ambities voor 2030 zijn duidelijk: de EU wil uitgroeien tot een wereldleider op het gebied van digitale innovatie, duurzaamheid en veiligheid. Om deze doelstellingen te realiseren is de Digital Decade-strategie ontwikkeld, die concrete doelen stelt op vier assen: digitale vaardigheden, digitale infrastructuren, digitale transformatie van bedrijven en digitalisering van overheidsdiensten. Maar hoe staat het met de daadwerkelijke voorbereiding van organisaties op deze digitale toekomst?
Het rapport Monitor Digital Decade 2030, opgesteld door ICTRecht, biedt een gedetailleerd beeld van de mate waarin Nederlandse organisaties klaar zijn voor deze transformatie. De uitkomsten maken duidelijk: er is nog veel werk aan de winkel.
Bewustzijn hoog, implementatie achter
Hoewel het merendeel van de 141 ondervraagde organisaties bekend is met de Digital Decade-doelstellingen, heeft slechts 22% een concrete strategie opgesteld en is daadwerkelijk gestart met de implementatie van nieuwe wet- en regelgeving, zoals de AI Act, NIS2-richtlijn of de Data Act. Nog eens 11% heeft wel plannen, maar deze zijn nog niet in uitvoering.
Vooral cybersecurity wordt door organisaties gezien als topprioriteit: 28% noemt dit als belangrijkste onderwerp binnen de Digital Decade. Thema’s als digitale infrastructuur en duurzaamheid scoren daarentegen laag op de prioriteitenlijst. Andere belangrijke aandachtsgebieden zijn privacy en gegevensbescherming, kunstmatige intelligentie en data governance.
Knelpunten: gebrek aan kennis, mensen en middelen
Een van de meest prangende uitkomsten is dat organisaties worstelen met het gebrek aan interne expertise. Vier op de tien respondenten noemt het tekort aan gespecialiseerd personeel als grootste knelpunt. Daarnaast vormen tijdgebrek en beperkte financiële middelen vaak een struikelblok. Bij 11% ligt de prioriteit simpelweg elders.
De behoefte aan externe ondersteuning is dan ook groot. Organisaties vragen vooral om overzicht: 58% wil toegang tot compliance-roadmaps, terwijl ruim de helft aangeeft regelmatig updates van experts te willen ontvangen. Dit moet hen helpen grip te krijgen op de groeiende berg regelgeving, die bovendien steeds complexer wordt door overlappende kaders en thema’s.
Sectorale verschillen: zorg wacht af, IT loopt voorop
Het onderzoek laat zien dat de mate van voorbereiding sterk verschilt per sector. IT-dienstverleners lopen voorop: 35% is al bezig met implementatie. In de zorgsector daarentegen bevindt de helft van de organisaties zich nog in de onderzoeksfase, terwijl 25% nog helemaal geen plan heeft. Voor deze sector zijn privacy en gegevensbescherming de hoogste prioriteit.
De onderwijssector en het openbaar bestuur melden vooral een tekort aan expertise. Openbare instellingen zoeken vooral strategisch advies en compliance-roadmaps, terwijl de zorgsector behoefte heeft aan begeleiding op het gebied van AI en cybersecurity. IT-bedrijven willen ondersteuning bij het interpreteren van specifieke juridische verplichtingen.
Kleine bedrijven zoeken overzicht, grote bedrijven willen maatwerk
De digitale volwassenheid hangt ook samen met de organisatiegrootte. Kleine en middelgrote bedrijven bevinden zich vooral in de oriënterende of onderzoeksfase, en zoeken duidelijke roadmaps en trainingen. Grote en zeer grote organisaties zijn vaker actief bezig met implementatie en hebben behoefte aan maatwerkadvies en samenwerking met experts.
Opvallend is dat bij alle organisatiegroottes cybersecurity als hoogste prioriteit wordt genoemd, gevolgd door innovatie. Duurzaamheid staat steevast onderaan.
Internationale oriëntatie versnelt transformatie
Een andere bepalende factor is het geografisch werkgebied. Internationale organisaties zijn verder gevorderd in hun digitale transformatie dan regionale of nationale bedrijven. Zo is 26% van de internationale organisaties al bezig met implementatie, tegenover slechts 13% van de regionale. Internationale bedrijven hebben vaker te maken met grensoverschrijdende regelgeving en zijn daardoor sneller geneigd te investeren in compliance.
Regionale en nationale organisaties zoeken vooral algemene ondersteuning en updates, terwijl Europese en internationale bedrijven strategisch advies en sectorgerichte implementatievragen stellen.
Aanbevelingen: van bewustzijn naar actie
De onderzoekers doen zeven concrete aanbevelingen om organisaties vooruit te helpen:
- Gebruik het vijfdelige volwassenheidsmodel om in kaart te brengen waar de organisatie staat en wat de volgende stappen zijn.
- Versterk compliance-capaciteit via training, interne expertise en concrete roadmaps per thema.
- Bied ondersteuning op maat, afhankelijk van organisatieprofiel en sector.
- Investeer in kennisontwikkeling, met opleidingen over de Digital Decade en themagerichte sessies.
- Maak gebruik van collectieven, zoals publiek-private samenwerkingen en sectorbrede platforms.
- Zie compliance als strategisch voordeel, bijvoorbeeld door goede naleving als unique selling point te benutten.
- Blijf monitoren en bijsturen, zodat beleid tijdig aangepast kan worden.
Digitale transformatie vereist juridische basis
De centrale conclusie van het rapport is helder: digitale transformatie kan niet zonder recht. Innovatie vereist vertrouwen, en dat begint bij een stevige juridische basis. De Digital Decade brengt een complex geheel aan wetgeving met zich mee, waarbij losse regelgeving plaatsmaakt voor thematische benaderingen. Organisaties die erin slagen dit op orde te brengen, creëren niet alleen compliance, maar ook strategisch voordeel.
0 reacties