Het demis­si­o­naire kabinet wil met het Natio­naal Actie­plan WebBe­leid (NAWB) het aantal overheids­web­sites terug­dringen en de toegan­ke­lijk­heid en veilig­heid hiervan verbe­teren. Belang­rijke maatre­gelen zijn de invoe­ring van een uniforme domein­naamex­tensie (.gov​.nl), het vullen van het Register Inter­net­do­meinen Overheid (RIO), het opzetten van een digitale wegwijzer en het verplichten van uniforme toegan­ke­lijk­heids­richt­lijnen. Deze maatre­gelen moeten bijdragen aan de herken­baar­heid van betrouw­bare overheids­in­for­matie. Het actie­plan mist echter daadkracht, meent Johan de Jong van CGI Nederland.

Burgers en bedrijven hebben te maken met een woud aan websites, waardoor ze moeilijk de juiste betrouw­bare infor­matie kunnen vinden. Volgens het Dashboard DigiToe­gan­ke­lijk zijn er 8855 overheids­web­sites en mobiele apps, waarvan slechts 8 procent volledig aan de wette­lijke eisen voldoet.

Dit is niet nieuw: al jaren­lang signa­leert men dezelfde knelpunten en presen­teert men plannen voor verbe­te­ring. Tot nu toe heeft dit echter weinig effect gehad en is de infor­ma­tie­voor­zie­ning voor burgers en onder­ne­mers nog steeds niet op orde. Het is dan ook de vraag of het nu wel lukt, omdat de kern van het probleem blijft bestaan. Daarnaast is ondui­de­lijk hoe men het toezicht daadwer­ke­lijk vormgeeft. Zolang centrale regie en echte handha­ving ontbreken, is het onzeker of er struc­tu­reel iets verandert.

Opval­lend is ook dat men opnieuw onder­zoekt of een uniforme domein­naamex­tensie wense­lijk is. Dit geeft weinig vertrouwen, terwijl staats­se­cre­taris Van Huffelen eind 2023, na een verge­lijk­baar onder­zoek, aankon­digde dit versneld in te voeren. De urgentie van deze maatregel is echter groot, niet alleen omdat herken­bare domein­namen overheids­web­sites helpen zich beter te onder­scheiden, maar ook omdat ze burgers beschermen tegen phishing via nepwebsites.

Verder lijkt een integrale strate­gi­sche benade­ring te ontbreken, schrijft De Jong. Dit is juist wat wordt bepleit in de recent gepubli­ceerde Neder­landse Digita­li­se­rings­stra­tegie (NDS), die inzet op “één overheid”, centrale regie en het gezamen­lijk reali­seren van digitale opgaven. Waar de NDS uitgaat van samen­wer­king, standaar­di­satie en maatschap­pe­lijke impact, zoekt de NAWB haar oplos­singen binnen de silo van webbe­heer en indivi­duele overheidsorganisaties.

De uitda­ging is niet het aantal websites te vermin­deren, maar vooral de digitale publieke dienst­ver­le­ning zo te organi­seren dat de burger echt centraal staat. Dit in plaats van voor iedere organi­satie en wet een eigen website in te richten. Dat vereist een gedeelde digitale infra­struc­tuur, gezamen­lijke ontwerp­prin­cipes, en eendui­dige standaarden. Het NAWB is alleen succesvol als het wordt ingebed in de bredere visie van de NDS.

De echte oplos­sing ligt volgens De Jong in het reali­seren van één centrale digitale toegangs­poort, met verplichte deelname van alle overheids­or­ga­ni­sa­ties. Alleen dan vinden we wat we zoeken.