Finland (64,5) is koploper in de eerste editie van de Digital Sovereignty Index (DSI), gevolgd door Duits­land (53,85) en Neder­land (36,32). Het onder­zoek, uitge­voerd door open­source­softwarebedrijf Nextcloud, meet het gebruik van zelf gehoste samenwerkings­technologieën in zo’n 50 landen. Het Verenigd Konink­rijk (9,21), België (7,15), Italië (6,49), Spanje (7,01) en Denemarken (6,5) blijven ver achter bij het Europese gemid­delde van 14,0.

Wat meet de Digital Sovereignty Index?

De DSI kijkt naar circa 50 populaire zelf­gehoste software­oplossingen voor bestands­op­slag, group­ware, commu­ni­catie en project­ma­na­ge­ment. De score geeft het aantal instal­la­ties per 100.000 inwoners weer, in verhou­ding tot andere landen in de index. Nextcloud onder­zocht in juli 2025 meer dan 7,2 miljoen servers.

Hoewel de DSI geen absolute graad­meter is voor digitale soeve­rei­ni­teit, laat de index zien welke keuzes samen­le­vingen maken over hun data. Het beeld is vooral repre­sen­ta­tief voor kleine en middel­grote bedrijven (mkb) en parti­cu­lieren, omdat zij het grootste deel van de instal­la­ties verzorgen.

Kloof tussen burgers en overheid

Volgens Nextcloud-oprichter en CEO Frank Karlit­schek is er in Duits­land en Neder­land veel bewust­zijn over digitale soeve­rei­ni­teit bij burgers en mkb’s, die vaak kiezen voor open­source­technologieën. “Toch is de publieke sector in beide landen nog sterk afhan­ke­lijk van grote techbe­drijven uit het buiten­land,” aldus Karlitschek.

Compu­ter­we­ten­schapper Harald Wehnes (Univer­si­teit Würzburg) waarschuwt dat deze afhan­ke­lijk­heid kan leiden tot hoge kosten voor belas­ting­be­ta­lers. Hij wijst op het EU­handels­tekort met de VS voor softwa­re­li­cen­ties, cloud­dien­sten en andere IT­kosten, dat vorig jaar een record­hoogte van 148 miljard euro bereikte.

Opvallende posities

• Top 3: Finland (64,5), Duits­land (53,85), Neder­land (36,32)
• Boven EU-gemid­delde: Frank­rijk (25,1), Oosten­rijk (20,23), Zwitser­land (23,32)
• Net boven gemid­deld: Estland (18,4), Letland (16,63), Litouwen (16,1)
• Onder gemid­deld: Noorwegen (6,35), België (7,15), Denemarken (6,5), Spanje (7,01), Italië (6,49)

Frank­rijk scoort hoog op het gebruik van tools als Plex en Webmin, maar lager bij opslag‑, commu­ni­catie- en projectmanagement­toepassingen. Opval­lend is dat landen met een sterke reputatie in e­government, zoals Estland, slechts net boven het gemid­delde eindigen.

Digitale soevereiniteit als Europees thema

Digitale soeve­rei­ni­teit draait om het beschermen van gevoe­lige gegevens, het voorkomen van vendor lock­in en het waarborgen van democra­ti­sche controle over digitale infra­struc­tuur. Pernille Tranberg, onafhan­ke­lijk adviseur op het gebied van data- en AI-ethiek, benadrukt dat open standaarden en open­source­technologieën essen­tieel zijn voor een veerkrachtig digitaal landschap.

Sebas­tian Raible, direc­teur EU-relaties bij de European Open Source Business Associ­a­tion APELL, voegt toe: “Alleen met open­source­technologie kunnen publieke en private sector duurzaam in Europa innoveren. De DSI laat zien waar Europese landen staan in deze ontwikkeling.”

Buiten Europa

Het VK blijft met 9,21 punten onder het EU-gemid­delde. Canada (14,94) en de VS (14,88) scoren net iets hoger, maar blijven ver achter bij de Europese koplopers.

De volle­dige resul­taten zijn te vinden op dsi​.nextcloud​.com.