AI-chatbots (zoals ChatGPT, Gemini en Copilot) spelen een steeds grotere rol in hoe Neder­lan­ders omgaan met hun gezond­heid. Uit onder­zoek van Univé , uitge­voerd door Panel­Wi­zard onder 1.042 Neder­lan­ders, blijkt dat bijna één op de drie Neder­lan­ders het afgelopen jaar een AI-chatbot heeft geraad­pleegd over gezond­heids­klachten. Vooral jongeren en ouders van jonge kinderen doen dat. Gebrui­kers zien de voordelen van AI, zoals het anoniem vragen stellen. Maar hebben ook zorgen over privacy, betrouw­baar­heid en het risico dat mensen te laat medische hulp zoeken.

Vooral jongeren stellen hun gezond­heids­vragen aan AI-chatbots. Eén op de vijf vindt dat een AI-chatbot betrouw­baar advies kan geven over gezond­heids­klachten, en onder jongeren die AI daadwer­ke­lijk gebruiken is dat bijna de helft. Daarnaast vindt ruim één op de drie Neder­lan­ders het prettig om anoniem gezond­heids­vragen te bespreken met een AI-chatbot. Onder AI-gebrui­kers is dat aandeel zelfs bijna 3 van de 4.

Geruststelling

AI-chatbots beïnvloeden ook wanneer mensen besluiten hulp te zoeken bij gezond­heids­klachten. Ruim een op de vijf Neder­lan­ders geeft aan dat een AI-chatbot hen voldoende gerust­stelt om later of niet naar de huisarts te gaan. Onder AI-gebrui­kers geldt dit zelfs voor bijna de helft. Daarnaast geeft ruim een derde van alle Neder­lan­ders (36%), en bijna driekwart van de AI-gebrui­kers, aan dat een AI-chatbot hen juist aanspoorde om contact op te nemen met een arts.

Uitstel of onzekerheid

Hoewel veel mensen AI als nuttige eerste stap ervaren, zijn er ook zorgen. Ruim één op de vijf Neder­lan­ders heeft weleens een bezoek aan de huisarts uitge­steld na contact met een AI-chatbot. Daarnaast zegt bijna een op de vijf Neder­lan­ders dat de infor­matie van een AI-chatbot volgens een deskun­dige onjuist of onvol­ledig bleek. Dat overkwam vooral lager opgeleiden (24%). Ook kan AI soms onbedoeld onrust veroor­zaken: bijna één op de drie werd bezorgder na het krijgen van een AI-advies.

Privacyzorgen en voorzichtig vertrouwen

Het gebruik van AI roept vragen op over privacy en veilig­heid. Bijna twee op de drie Neder­lan­ders (61,9%) maken zich zorgen over hoe hun gegevens worden gebruikt. Jongeren ervaren die zorgen minder sterk. Tegelij­ker­tijd vreest ruim de helft van de Neder­lan­ders dat het gebruik van AI-chatbots ertoe kan leiden dat mensen te laat medische hulp zoeken. “AI-chatbots maken gezond­heids­in­for­matie laagdrem­pelig en anoniem toegan­ke­lijk,” zegt Angelique Holtman, propo­si­tiema­nager Zorg bij coöpe­ratie Univé. 

“Dat kan mensen helpen sneller inzicht te krijgen in hun klachten. Maar het levert ook gezondheidsrisico’s op. Want bij gezond­heids­vragen blijft het belang­rijk om te contro­leren of het gezond­heids­ad­vies afkom­stig is van een betrouw­bare bron. Zodat je tijdig de juiste expert kunt raadplegen. Daarom is het aan te raden om tools te gebruiken die door zorgpro­fes­si­o­nals zijn geïni­ti­eerd. Bijvoor­beeld de website ‘Moet ik naar de dokter​.nl’, die ook door huisart­sen­posten wordt gebruikt. Of telefo­nisch via Dokter bij de Hand, een van de gratis diensten die Univé beschik­baar stelt voor haar leden. Daarmee kunnen zij eenvoudig een zorgpro­fes­si­onal raadplegen bij vragen over gezond­heids­klachten of over een behan­de­ling. Zo helpen we iedereen snel en veilig de juiste zorg te vinden.”