Voor het tweede kwartaal op rij maken twee keer zoveel zelfstan­digen de overstap naar loondienst als daarvoor. In totaal kozen 54.000 zzp’ers in deze periode voor een vast of tijde­lijk dienst­ver­band. Daarmee zet een trend door die eerder dit jaar is ingezet. De recente cijfers van Intel­li­gence Group en het CBS tonen aan dat de stren­gere handha­ving op schijn­zelf­stan­dig­heid zijn weerslag begint te krijgen op de arbeidsmarkt.

Aantal overstappers verdubbeld in vergelijking met vorig jaar

In het tweede kwartaal van 2025 zijn 54.000 zelfstan­digen (3,5% van het totaal) overge­stapt naar loondienst. Daarmee zet de beweging uit het eerste kwartaal, toen al 68.000 zzp’ers (4,3%) dezelfde stap maakten, duide­lijk door. Ter verge­lij­king: in het vierde kwartaal van 2024 ging het nog om 37.000 overstap­pers (2,3%). Daarmee is het aantal zzp’ers dat voor loondienst kiest in het eerste half jaar van 2025 bijna 70% hoger in verge­lij­king met dezelfde periode in 2024. De effecten van het stren­gere toezicht op schijn­zelf­stan­dig­heid, dat begin dit jaar van kracht werd, lijken nu dus toch zicht­baar te worden op de arbeidsmarkt.

Flexopdrachten dalen, aandeel detachering stijgt

De stap naar loondienst kan een vast of tijde­lijk dienst­ver­band bij een werkgever inhouden, maar ook een contract bij een detacheerder. Uit het vast/flex-dashboard van Intel­li­gence Group blijkt dat het aandeel hoogop­ge­leide zzp’ers waar opdrachten aan worden gegund daalt, terwijl het aandeel gedeta­cheerden juist groeit. Dit is sinds de start van de metingen in 2022 niet zo hoog geweest als nu. Geert-Jan Waasdorp, direc­teur arbeids­markt bij Intel­li­gence Group: “Detache­ring wint iets aan terrein ten opzichte van zzp, maar ook de detache­rings­markt heeft het moeilijk onder druk van dalende vraag naar flexi­bele arbeid. Dus het meest aanne­me­lijk is dat het grootste deel van de 54.000 zzp’ers in loondienst is gegaan bij een werkgever. Maar het feit blijft ook dat het overgrote gedeelte van de zzp’ers onder geen beding terug naar loondienst wil. Ook komen er nog steeds nieuwe zzp’ers bij, al kromp de totale groep in het tweede kwartaal met 30.000. ”

De totale hoeveel­heid opdrachten voor hoogop­ge­leide flexpro­fes­si­o­nals heeft in de eerste helft van 2025 overi­gens een daling van gemid­deld 18% laten zien ten opzichte van dezelfde periode in 2024. Ook in mei (-15%) en juni (-21%) van dit jaar bleef de krimp aanhouden. De afname in vraag zet zzp’ers onder druk na te denken over alter­na­tieven voor hun zzp-schap, zoals een loondienst­ver­band, zeker in sectoren waar opdrachten sneller opdrogen zoals de finan­ciële dienst­ver­le­ning en de logis­tiek, trans­port en productie.

Overheid toont geen grip op inhuur

Opval­lend is dat het aandeel inhuur binnen de overheid in mei en juni toeneemt ten opzichte van de private sector, zowel in de vorm van zzp’ers als via detache­ring. Waasdorp: “Ondanks de Roemer­norm, die kaders stelt aan externe inhuur binnen de overheid, en de verplich­ting om de Wet DBA na te leven, lukt het ‘Den Haag’ niet om hier grip op te krijgen. Januari 2026 wordt het moment van de waarheid: gaat de Belas­ting­dienst dan echt boetes uitdelen vanwege schijn­zelf­stan­dig­heid, terwijl zij én andere overheden zelf hun zaken nog niet op orde hebben? Het zou te gek voor woorden zijn, maar als dat gebeurt, dan ligt er een verdere versnel­ling van zzp’ers naar loondienst in het verschiet.”